O supermasivnoj crnoj rupi M87 se priča i piše još od 2019. godine, kada je postala prva crna rupa koju su ljudi uspeli da snime.
Posmatrali su je mnogo duže – čak dve decenije, a nedavno su saopštili da je u rotaciji kao što se pretpostavljalo.
Planovi o snimanju crnih rupa odavno okupiraju naučnike, pa su oni koji upravljaju Event Horizon teleskopom (EHT) 2019. godine najavili da planiraju da u realnom vremenu snime supermasivnu crnu rupu Sagittarius A* koja se nalazi u samom centru Mliječnog puta.
Činjenica da u središtu Mliječnog puta postoji crna rupa velike mase (otprilike četiri miliona puta veća od mase Sunca) nije ništa neuobičajeno. Savremena istraživanja ukazuju na to da gotovo svaka galaksija u svom središtu ima i supermasivnu crnu rupu. Event Horizon teleskop – internacionalna mreža opservatorija koje zajedno funkcionišu kao jedan veliki instrument – poznatu fotografiju jedne druge crne rupe napravio je u aprilu 2019.
Bila je to baš M87, jer je Sagittarius A* vrlo teška za posmatranje, a zbog diska od vrelog gasa koji blokira pogled. Snimak rupe M87 ipak nije bio u realnom vremenu, već je stigao u obliku time-lapse filma, a zbog velikog akrecionog diska koji se ne kreće veoma malom brzinom.
Snimak u realnom vremenu bi izgledao kao fotografija.
M87 se nalazi u centru galaksije Messier 87 (M87), udaljene oko 55 miliona svjetlosnih godina od Zemlje. Procjenjuje se da je M87 6,5 milijardi puta masivnija od Sunca. Naučnike najviše zanima snažan mlaz radijacije i čestica koje izlaze iz polova crne rupe.
Novi rezultati pokazuju da se pomenuti mlaz pomijera kao pendulum u ciklusima od 11 godina. Pokret je uzrokovan gravitacionim interakcijama između crne rupe u rotaciji i diska materijala koji je okružuje. Otkriveni fenomen je dakle dokaz o rotaciji crne rupe.
Internacionalni tim naučnika je za istraživanja iskoristio podatke koje je 22 godine prikupljalo 20 teleskopa iz različitih dijelova svijeta. Otkriće je značajno, a duži period oscilacije kod M87 je u skladu s teorijskim predviđanjima u okviru Ajnštajnove teorije opšte relativnosti. Prema njoj masivna rotirajuća crna rupa vuče strukturu prostora i vremena prema unutra, što rezultira blagim odstupanjem mlaza.
Naučni tim ističe da je potrebno još vremena i istraživanja, jer se proces koji dovodi do rotacije crne rupe još ne razume dobro.
(PC Press)
