– Profesor dr Milenko Kundačina promovisao je u Trebinju svoju novu knjigu “Dabar, od Starog vijeka do 1941. godine”, baveći se, na 544 strane, istorijatom, demografskom slikom, geografijom regije Dabar u istočnoj Hercegovini, koja podrazumijeva današnju opštinu Berkovići, ali i nekoliko sela opštine Bileća,
Osim fizičko-geografskih karakteristika, knjiga obuhvata vrijeme Starog i Novog vijeka, period okupacije od Turske, Austrougarske i vrijeme Kraljevine SHS, sa osnovnim karakteristikama o stanovništvu, njihovim djelatnostima, te onim objektima koji su izgrađeni za vrijeme turskog i austrougarskog perioda, a sve se radilo na osnovu naučnih izvora iz četrnaest arhiva.
“Prvi put, užoj društvenoj zajednici, opštinama Berkovići i Bileća koje pokriva Dabarsko polje, nudim originalan materijal, a čitaocima da prošire svoja znanja koja nisu stekli u dosadašnjim porodičnim ili školskim uslovima, u nadi da će se ta znanja prenositi budućim pokoljenjima, kako bi se očuvala nacionalna svijest i nacionalna kultura”, kazao je Kundačina, pojasnivši prioritetnu namjeru nastanka knjige.
Kaže da je preduslov za nastanak ove jedinstvene i značajne knjige bila izrada rodoslova koji ima oko 20.000 imena i sve ono što je pronađeno u arhivskoj građi prekontrolisano je u rodoslovima, u kojim je, kao prvu, pronašao upisanu porodicu Đurica.
“Mi ove godine možemo slobodno reći da obilježavamo 450 godina dolaska prve porodice Đurica koja sada egzistira u Berkovićima. Prethodne porodice su izumrle i nema ih na tom području, a nakon toga pojavljuju se nove porodice koje danas žive u Dabru, tako da su, pored Đurica, tu još i Janjoši i Terzići u selu Potkom”, kaže dr Kundačina, pojasnivši da je, na osnovu memoarske građe, evidentirao oko 25 hajduka, što je dragocjen materijal za očuvanje i njegovanje nacionalne svijesti.
On dodaje da je, u vrijeme turske vladavine, 1850. godine (prema ruskim izvorima) izvršen i prvi popis ovdašnjeg stanovništva, koji, prema njegovom istraživanju, nije tačan, jer, nakon trideset godina, austrijski popisi donose mnogo više stanovništva.
“Tada imamo 6.000 stanovnika, a stočarstvo koje je bilo prioritetna grana djelatnosti, tako da su ljudi ovog kraja u to doba imali 60.000 stočnih grla, što je nevjerovatno u odnosu na današnje uslove”, dodaje Kundačina, napominjući da se bavio i prirodnim priraštajem stanovništva i iseljavanjem u Srbiju, Ameriku, muslimanskog stanovništva u Tursku, do perioda Kraljevine SHS, kada u žandare odlazi 50 osoba, u rudnike 30, iseljava se oko 100 porodica koji su srpski dobrovoljci u Prvom svjetskom ratu.
Jedan od recenzenata knjige je i poznati istoričar, profesor Prištinskog univerziteta, dr Radmilo Pekić, koji je naglasio da knjiga obiluje podacima brojnih Dabrana o raznim pitanjima.
“Obrađeni su svi segmenti života i događaja od turskog perioda do početka Drugog svjetskog rata, pa će mnogi pronaći svoje porijeklo na ovom području, ali su mnogi i odselili, od kojih veliki broj u Ameriku. Dakle, mnogi će pronaći neke stare – nove predjele, neka stara – nova zanimanja”, kazao je profesor Pekić.
Napominje da je knjiga napisana po svim naučnim uzorcima, po metodama i metodologiji.
“U pitanju su raznovrsni izvori, od objavljenih turskih teftera, dubrovačkih izvora novije građe, preko arhiva savremene istorije Srbije, BiH, Jugoslavije, Crne Gore. Dakle, knjiga je utemeljena na izvornoj građi, radovima koji su već objavljeni ,što je prihvatljivo, ali je najveći dio ipak originalni, naučni rad”, objasnio je profesor Pekić, preporučivši ovu knjigu svima koji vole istoriju i svoj zavičaj.
Knjiga je promovisana na Sajmu knjiga u Beogradu, a, nakon Trebinja, slijede promocije u Berkovićima i Bileći.
