Na današnji dan, 3. aprila 1992. godine i zvanično je počeo rat u Mostaru. U poslijepodnevnim časovima, tog toplog i sunčanog aprilskog dana, odjeknula je snažna detonacija koja je živote Mostaraca rasula na paramparčad.
Eksplodirala je cisterna parkirana pokraj visokog zida kasarne ”Mostarski batoljon” u Sjevernom logoru. Nakon toga dana počeli su krvavi sukobi u kojima je grad porušen, poginulo je i nestalo na stotine ljudi, ranjeno na hiljade….uništene su desetine hiljada života. Svaka strana, svaki narod, svaki pojedinac ima svoju bolnu i strašnu priči i istinu oko koje nikada neće biti saglasnosti.
Mostar se, 29 godina kasnije, još uvijek nije u potpunosti oporavio od ratnih rana i razaranja, ali život se normalizovao i ljudi se okreću budućnosti.
Ko je, kako i kada počeo rat – tema je koja uvijek i svugdje na prostorima bivše Jugoslavije donosi samo tenzije i podgrijava mržnju.
Zato, samo ćemo reći ne ponovilo se više nikada.
A evo kako je o cijelom slučaju 4.4.1992. godine pisala beogradska “Politika”:
“Sinoć tačno u 17 časova i 20 minuta Mostarom je odjeknula strahovita eksplozija, čiji lokalitet – osim na mjestu izvršenja – niko u gradu nije mogao da odredi, verujući zapravo, da je negdje u blizini. Očigledna diverzantsko-teroristička akcija izvršena je u gradskom kvartu Zalik, u kome se nalazi najveća gradska kasarna JNA “Mostarski bataljon”. Na rejonskoj stanici za gradski saobraćaj, uz magistralni put Mostar – Sarajevo, odmah preko puta duge i masivne vojne zgrade, izgleda da je nakratko bila zaustavljena cisterna koja je ubrzo, uz nezabilježenu detonaciju i veliku razornu moć napravila pravu pustoš u širokom prostoru u prečniku od nekoliko stotina metara. Višespratna zgrada kasarne potpuno je razrušena u središnjem djelu.
U trenutku eksplozije, srećom, u spavaonicama za vojnike nije bilo mnogo ljudi. Tokom noćašnje akcije raščišćavanja ruševina, uz pomoć teških građevinskih mašina, iz ruševina su izvučeni povređeni vojnici i odmah podvrgnuti ljekarskoj nezi dok, do podnevnih sati, spasilačke ekipe nisu uspjele da dođu do još dvojice zatrpanih vojnika.
Sa teškim povredama, u toku noći, na VMA u Beograd upućeni su Jovica Bešlin iz Zrenjanina i Milan (Marka) Vasilijević i Zdravko (Bože) Nikolić, obojica iz Gacka. Na liječenju u mostarskoj bolnici zadržani su Milorad (Todora) Popović i Rajko Pudar, obojica iz Mostara, dok su sa lakšim povredama prošli Stevan (Bože) Zovetić iz Sremske Mitrovice i Igor (Milorada) Sušić iz Konjica.
Eksplozija cisterne bombe mnogo teže posljedice napravila je na prostoru izvan kasarne JNA. Naime, u jedanaestospratnom soliteru, koji je od cisterne dijelio visoki nasip za željezničku prugu Sarajevo – Ploče, povređeno je više od trideset stanara. Još desetak građana iz drugih, okolnih kuća takođe je zadobilo povrede, ali srećom većina ih je posle prve ljekarske intervencije u mostarskoj bolnici otpuštena kućama.
Na liječenju u mostarskoj bolnici zadržana su djeca Dragan Rimić, Enes Mutilović i Sinana Ćorić. Za sada se zna da je poginuo vozač “zastave 128”, čiji su metalni komadi nađeni u zoni kratera. To je Ivan Kožul (38) iz Vrapčića kod Mostara. Njegovo vozilo se vjerovatno kretalo pored cisterne u trenutku detonacije.
Na današnjoj sednici Savjeta za narodnu odbranu Opštine, taj događaj detaljnije je opisao komandant garnizona, pukovnik Milojko Pantelić. Po njegovim riječima, reč je o smišljenoj i dobro organizovanoj terorističko-diverzantskoj akciji za koju je upotrebljena cisterna napunjena, izgleda, dijelom gorivom, a sasvim je izvjesno i granatama kalibra 82 i 105 milimetara. Za sada nije jasno da li je cisterna dignuta u vazduh daljinskim upravljanjem posle zaustavljanja i bega vozača, ili je ostavljeno vozilo aktivirano dinamitom iz drugog vozila u kretanju. Manje je vjerovatna mogućnost da je riječ o teroristi samoubici. Uostalom, o tome će konačnu riječ dati istraga, koju zajedno vode vojne i civilne vlasti.
Cisterna bomba je na mjestu eksplodiranja napravila veliki krater, razrušila blok sa spavaonicama vojnika, nanijela takođe velike štete u svim objektima kasarne, dok je na širokom prostoru izvan vojnih ograda manje ili veće štete izazvala na velikom broju stanova. Najrazornije dejstvo vidljivo je na soliteru: čitava zapadna strana, sa svim balkonima po vertikali, obrušena je. Naselje Zalik prošle noći nije imalo ni struje ni vode. Zbog pucnjave koja je u toku noći dolazila prema kasarni “Mostarski bataljon”, i uzvratne vatre, stanovnici Zalika su noć proveli u podrumima i skloništima. Štete su ogromne.
Zanimljivo je da su stakla pucala na izlozima i stanovima udaljenim i po nekoliko kilometara, na sasvim drugoj (desnoj) obali Neretve. Toliko daleko, a pogotovu u zoni eksplozije, padali su dijelovi eksplodiranih granata iz aktivirane cisterne i pravo je čudo da geleri, poneki teški i preko jednog kilograma, nisu nikoga povrijedili.
Poslije takve diverzije Mostarci su zaplašeni ušli u noć. Mnogi građani su noć proveli na ulicama, ispred svojih zgrada, čuvajući ulaze od terorista. Iako je bilo dosta pucnjave, posebno u okolini grada, jutro je dočekano s velikim olakšanjem. Međutim, novi razlog za strah donela je vijest da je rano jutros, priliko odlaska na bajramsku molitvu, u najstrožijem centru (starog) grada, kod Tepe, pod nerasvijetljenim okolnostima ubijen Albanac Halid Cahane, stalno nastanjen u Mostaru. Istragu vode civilne vlasti.”
Cisterna napunjena eksplozivom bila je vlasništvo jednog preduzeća iz tadašnje Lištice. U poslijeratnim istražnim postupcima pojavila su se i imena navodnih organizatora eksplozije, no to nikada nije pouzdano utvrđeno.
